مقاله ها
انواع بسته بندی مواد غذایی
فهرست مطالب
چرا بسته‌بندی مواد غذایی اهمیت دارد؟
صنعت بسته‌بندی مواد غذایی در سراسر جهان از ارکان مهم زنجیره تولید و توزیع است. در سبک زندگی مدرن، بسته‌بندی مناسب نقش کلیدی در حمل‌ونقل آسان، افزایش ایمنی، حفظ کیفیت، و جلوگیری از آلودگی ایفا می‌کند. همچنین یادگیری اصول بسته‌بندی برای تولیدکنندگان نه‌تنها جهت محافظت از محصول، بلکه برای موفقیت در بازاریابی و فروش ضروری است.
مزایای بسته‌بندی اصولی مواد غذایی:
۱٫ محافظت:
بسته‌بندی از محصول در برابر ضربه، رطوبت، نور، گرما و آسیب‌های محیطی محافظت می‌کند. همچنین در فرآیند حمل و نگهداری نقش مهمی دارد.
۲٫ رعایت بهداشت:
مواد غذایی مانند حبوبات، چیپس، بیسکوییت و خوراکی‌های خشک نیاز به بسته‌بندی کاملاً بهداشتی دارند؛ که این موضوع در مقایسه با بسته‌بندی کالاهای غیرخوراکی اهمیت بیشتری دارد.
۳٫ جذب مشتری:
تحقیقات بازاریابی نشان داده‌اند که طراحی بسته‌بندی اصولی می‌تواند به‌طور مستقیم بر جلب توجه مشتری، افزایش فروش و برندسازی تأثیر بگذارد.
۴٫ اطلاع‌رسانی:
بسته‌بندی حرفه‌ای باید اطلاعات مهم مانند ترکیبات، شرایط نگهداری و نحوه مصرف را به‌صورت دقیق به مشتری منتقل کند.
۵٫ سهولت در حمل‌ونقل:
طراحان بسته‌بندی باید متناسب با نوع ماده غذایی، از اشکال مختلف مانند قوطی، جعبه، بطری یا کیسه استفاده کنند تا جابجایی برای مصرف‌کننده آسان‌تر شود.
ویژگی‌های بسته‌بندی مناسب مواد غذایی:
یک بسته‌بندی استاندارد باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
-
قابلیت چاپ اطلاعات روی سطح بسته‌بندی
-
امکان استفاده در ماشین‌های دوخت و پرکن
-
انعطاف‌پذیری در شکل‌پذیری با باد، خلا یا گرما
-
سطح درخشان و شفاف برای جلب نظر مشتری
-
کنترل انتقال رطوبت و بخار آب
-
کنترل ورود و خروج گازهایی مانند اکسیژن، دی‌اکسید کربن و نیتروژن
-
مقاومت در برابر تغییرات دما هنگام انبارداری و توزیع
-
فاقد مواد سمی و سازگار با سلامت انسان
-
اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه
-
مقاوم در برابر ضربه و فشارهای محیطی
انواع بسته‌بندی مواد غذایی
در بسته‌بندی مواد غذایی، معمول‌ترین مواد مورد استفاده عبارت‌اند از:
فلزات (فولاد و آلومینیوم)، کاغذ و مقوا، شیشه، چوب و پلیمرها.
بسته‌بندی فلزی
تولیدکنندگان اغلب از فولاد و آلومینیوم برای بسته‌بندی نوشیدنی‌های قوطی‌دار استفاده می‌کنند. این نوع بسته‌بندی در صنایع غذایی، نوشیدنی و کنسرو کاربرد گسترده‌ای دارد.
مزایای بسته‌بندی فلزی:
-
مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار
-
نفوذناپذیری نسبت به گازها و بخارها
-
تحمل دماهای بالا
-
تیرگی فلز که از محصولات حساس به نور محافظت می‌کند
معایب بسته‌بندی فلزی:
-
وزن زیاد و هزینه حمل بالا
-
خطر خوردگی داخلی یا خارجی
-
عدم نمایش محتوای درون بسته‌بندی
آلومینیوم
قوطی‌های آلومینیومی از بسیاری جهات مشابه قوطی‌های فولادی هستند، با این تفاوت که سبک‌تر و گران‌تر هستند. این ویژگی باعث شده تولیدکنندگان از آلومینیوم برای بسته‌بندی‌های خاص‌تر استفاده کنند.
کاربردهای رایج آلومینیوم:
-
فویل‌های آلومینیومی برای بسته‌بندی نوشیدنی‌ها
-
درپوش بطری نوشابه‌های گازدار حاوی CO₂
-
درب بطری‌های شیشه شیر
-
قوطی کنسرو و بسته‌بندی مربا
شیشه در بسته‌بندی مواد غذایی
ظروف شیشه‌ای از قدیمی‌ترین گزینه‌ها در بسته‌بندی مواد غذایی به‌شمار می‌روند و همچنان در بسیاری از محصولات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مزایای ظروف شیشه‌ای:
-
شیشه از نظر شیمیایی خنثی است و با ماده غذایی واکنش نمی‌دهد.
-
این ماده غیرقابل نفوذ، بدون بو و کاملاً بهداشتی است.
-
تولیدکنندگان می‌توانند شیشه را در اشکال، رنگ‌ها و اندازه‌های متنوع تولید کنند.
-
شفافیت شیشه اجازه می‌دهد محتویات بسته به‌راحتی دیده شود.
معایب ظروف شیشه‌ای:
-
شیشه در برابر شوک حرارتی و ضربات خارجی آسیب‌پذیر است.
-
وزن بالای آن موجب افزایش هزینه حمل و نقل می‌شود.
-
در فرآیند پر کردن محصول، احتمال شکستگی و انتقال خرده‌شیشه به داخل غذا وجود دارد.
کاغذ
- مزایای کاغذ در صنایع بسته بندی عبارتند از:
- انعطاف پذیری خوب
- قابلیت شکل و چاپ پذیری خوب
- مقاومت در مقابل پاره شدن، کشش و فشار
- ممانعت در برابر عوامل فساد به ویژه نور
- قابلیت بازیافت
- قابلیت چاپ عالی
- هزینه کم
معایب کاغذ در صنایع بسته بندی شامل:
- در مقابل رطوبت، گاز و روغن نفوذ پذیر است.
- از قابلیت دوخت خوبی برخوردار نیست.
- حساسیت زیاد به رطوبت
از مواد کاغذی و پلاستیکی می توان برای بسته بندی های پاکتی استفاده کرد
پاکت های بسته بندی است که درای جذابیت ظاهری بسیار بالا همراه با مقاومت و استحکام بسیار زیاد است.
پاکت های بسته بندی دارای تنوع بسیار زیاد می باشد برای مثال:
- پاکت بغل کاست ، ته کاست یا سه طرف کاست (پاکت ایستاده)
- پاکت های زیپ دار
- پاکت سوپاپ دار(محصولاتی همانند قهوه به علت تولید گاز نیازمند سوپاپ می باشد)
- پاکت کرافت
- پاکت های سفاف و پنجره دار(نمونه های پنجره دار باعث قابل مشاهده شدن داخل بسته بندی می شود)
پلیمرها در بسته‌بندی مواد غذایی
پلیمرها یکی از پررشدترین مواد مورد استفاده در بسته‌بندی مواد غذایی هستند. مهم‌ترین ویژگی آن‌ها، تنوع بالا و گستردگی خواص فیزیکی و شیمیایی است. این مواد قیمت مناسبی دارند و تولیدکنندگان می‌توانند آن‌ها را به‌راحتی فرم‌دهی و فرآوری کنند.
با این حال، پلیمرها دو ایراد اصلی دارند:
-
نفوذپذیری نسبت به گازها و بخارات
-
امکان برهم‌کنش با محصول غذایی
به‌طور کلی، پلیمرها همان پلاستیک‌ها هستند که در اشکال مختلف برای بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بسته‌بندی متالایز، BOPP، OPP و CPP
فیلم‌های OPP که با عنوان عمومی سلفون بسته‌بندی شناخته می‌شوند، نوعی پلیمر پرکاربرد در صنایع بسته‌بندی هستند. این فیلم‌ها در انواع مختلف به بازار عرضه می‌شوند.
در برخی موارد، تولیدکنندگان رنگ‌هایی مانند شیری به این فیلم‌ها اضافه می‌کنند. نتیجه این فرآیند، تولید فیلم‌هایی با ظاهر صدفی است. برای مثال، بسته‌بندی‌های نمک و بستنی اغلب از فیلم‌های صدفی با چاپ بیرونی استفاده می‌کنند.
اگر این فیلم‌ها را با پودر فلزاتی مانند آلومینیوم پوشش دهند، محصول نهایی به نام فیلم متالایز BOPP شناخته می‌شود. این نوع بسته‌بندی از محصول در برابر نور خورشید، رطوبت و گرد و غبار محافظت می‌کند. بسیاری از بسته‌های پفک، چیپس و بستنی از همین نوع هستند.
کاربرد سلفون شفاف در بسته‌بندی
علاوه بر مدل‌های چاپ‌دار، تولیدکنندگان از فیلم‌های شفاف نیز در بسته‌بندی استفاده می‌کنند. این نوع فیلم در بسته‌بندی حبوبات، پاستیل و خشکبار کاربرد دارد.
در این بسته‌بندی‌ها معمولاً بخشی از سطح با پنجره‌ای شفاف طراحی می‌شود تا محتوای داخل بسته قابل مشاهده باشد.
نقش CPP در بهبود کیفیت بسته‌بندی
فیلم CPP به‌تنهایی قابل استفاده نیست. تولیدکنندگان این لایه را معمولاً روی فیلم‌های OPP لمینت می‌کنند. با لمینت CPP، ویژگی‌هایی مانند دوخت‌پذیری، چاپ‌پذیری و مقاومت مکانیکی بسته‌بندی افزایش می‌یابد. این ترکیب، دوام و کیفیت نهایی محصول را به‌طور چشمگیری بالا می‌برد.
بسته‌بندی‌های نایلونی و نایلکسی
بسته‌بندی‌های نایلونی و نایلکسی به‌دلیل قیمت مناسب و کیفیت بالا انتخابی پرطرفدار برای محصولات غذایی هستند. برخلاف تصور عمومی، نایلون و نایلکس از مقاومت و چاپ‌پذیری بسیار خوبی برخوردارند و گزینه‌ای مناسب برای بسته‌بندی محسوب می‌شوند.
نایلون‌های سه لایه
در میان انواع نایلون، نمونه‌های سه لایه به‌عنوان یکی از مقاوم‌ترین گزینه‌ها شناخته می‌شوند. تولیدکنندگان این نایلون‌ها را با روشی متفاوت تولید می‌کنند تا برای محصولات سنگین‌وزن مانند کود، برنج و حبوبات قابل استفاده باشند. بسیاری از تولیدکنندگان این مدل را جایگزینی مناسب برای گونی‌های بسته‌بندی می‌دانند.
در حوزه کشاورزی نیز، تولیدکنندگان به‌طور گسترده از کیسه‌های سه لایه پلی‌اتیلنی (نایلونی) برای بسته‌بندی استفاده می‌کنند.
بسته‌بندی مایعات
تولیدکنندگان مایعات معمولاً از بسته‌بندی‌های شیشه‌ای، بطری پلاستیکی یا پاکت‌های نایلونی استفاده می‌کنند. همچنین برای موادی مانند آبمیوه، بسته‌بندی‌هایی به نام تتراپک کاربرد دارند که با ساختاری شبیه غلاف کاغذی، محصول را به‌طور کامل پوشش می‌دهند.
چاپ روی بسته‌بندی مواد غذایی
تمام مواد غذایی که به‌صورت عمده تولید می‌شوند، نیاز به بسته‌بندی همراه با چاپ اطلاعات دارند تا محصول را معرفی کنند. هرچه طراحی بسته‌بندی جذاب‌تر و حرفه‌ای‌تر باشد، احتمال افزایش فروش نیز بیشتر خواهد بود.
به‌طور کلی، چاپ روی بسته‌بندی‌ها را می‌توان به دو دسته اصلی تقسیم کرد (که در ادامه معرفی می‌شوند).
- چاپ اطلاعات ثابت
مانند چاپ طرح ها و گرافیک ها ، اطلاعات ثابت محصول مانند مواد تشکیل دهنده آدرس کارخانه و غیره
- چاپ اطلاعات متغیر
مانند تاریخ تولید و انقضا، قیمت، بارکد و غیره
برای چاپ این اطلاعات از دستگاه جت پرینتر با تاریخ زن استفاده می شود.
شرکت دانا کد نگار ارایه دهنده و تولید کننده انواع جت پرینتر است. برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه محصولات ما مراجعه کنید.
شرکت دانا کد نگارتولید کننده و ارائه دهنده انواع جت پرینتر ها و دستگاه های لیبیل چسبان صنعتی
برای اطلاعات بیشتر با مشاوران ما تماس بگیرید.
۰۲۱۸۸۶۱۳۲۶۰ ۰۹۱۲۴۷۰۹۱۴۹ ۰۹۱۲۹۵۸۵۸۲۳ ۰۹۱۲۶۸۹۹۲۷۸